Klasik uyuz semptomları genellikle parazitlerin bulaşmasından iki ila beş hafta sonrasına kadar ortaya çıkmaz. Bağışıklık sisteminin akarlara karşı belirli bir savunma reaksiyonu geliştirmesi için gereken süre budur. Hastalığın sonraki dönemlerinde, semptomların ortaya çıkması sadece birkaç gün sürer. Etkilenenler, semptomlar ortaya çıkmadan önce bile uyuzu bulaştırırlar.
Uyuz akarları, cildin üst tabakasının ince olduğu özellikle sıcak cilt bölgelerini tercih eder. Derideki iltihap ve değişiklikler bu nedenle el ve ayak parmakları arasında, koltuk altlarında, göbek veya areola bölgesinde, ayak bilekleri ve ayakların iç kenarlarında ve genital bölgede meydana gelmektedir.
Genellikle baş, boyun ve sırt uyuzdan etkilenmez. Bununla birlikte, bebeklerde ve küçük çocuklarda uyuz, saçlı kafa derisi ile el ve ayakların avuç içlerinde de görülür.
Daha sık geceleri görülen şiddetli kaşıntı.
Genellikle el ve ayak parmakları arasında, bileklerin alt kısmında, koltuk altlarında, göğüslerde ve kalçalarda görülen deri döküntüsü.
Deride kaşınma ve kazıma nedeniyle oluşan lezyonların varlığı.
Sıcak duş ile beraber artış gösteren kaşıntı.
Ciltte oluk şeklinde ince çizgiler.
Ellerin avuçlarında ve ayak tabanlarında yaralarla birlikte döküntüler görülür.
Uyuz hastalığı, kabuklu uyuzu olan kişiler dışında yüzü etkilemez.
Hastalık esas olarak kişiden kişiye cilt teması yoluyla bulaşır. Bununla birlikte, enfekte olmak için, temasın yeterince uzun bir süre boyunca gerçekleşmesi gerekir. El sıkışmak gibi kısa dokunuşlar genellikle uyuz bulaşması için yeterli değildir. Akarlar genellikle eşlerle veya ebeveynler ile çocuklar arasında yoğun fiziksel temas yoluyla bulaşır.
Uyuz akarları, insan konakçıları olmadan yalnızca nispeten kısa bir süre hayatta kalabildikleri için, battaniyeler veya giysiler yoluyla bulaşma mümkündür, ancak daha az yaygındır.
Uyuz, özellikle çok sayıda insanın küçük bir alanda yaşadığı veya uzun süre bir arada bulunduğu yerlerde kolayca yayılmaktadır. Bağışıklık sistemi zayıflamışsa, örneğin yaşlı insanlarda uyuza yakalanma riski de vardır. Ancak uyuz bazen hasta ve bakım personeli arasındaki yakın fiziksel temas nedeniyle hastanelerde veya bakım evlerinde de görülür.
Uyuzun ne kadar yaygın meydana geldiği, nüfus yoğunluğu, tıbbi bakım ve insanların sağlığı gibi faktörlere bağlıdır. Uyuz akarlarının istilası direkt olarak kötü kişisel hijyen anlamına gelmez. Uyuz enfeksiyonu, kişisel hijyene dikkat edilse de ortaya çıkabilir.
Doç. Dr. Sevda ÖNDER
Uyuz, Sarcoptes scabiei adı verilen küçük bir oyuk akarının neden olduğu kaşıntılı bir deri döküntüsüdür. Akarların yuva yaptığı bölgede şiddetli kaşıntı oluşur. Kaşıma ihtiyacı geceleri daha güçlü olabilir.
Uyuz bulaşıcıdır ve bir ailede, çocuk bakım grubunda, okul sınıfında, huzurevinde veya hapishanede kişiden kişiye yakın temas yoluyla hızla yayılabilir. Uyuz çok kolay yayıldığı için, sağlık uzmanları genellikle tüm aileyi veya yakın temasta bulunanları tedavi etmeyi önerir.
Uyuz kolayca tedavi edilir. İlaçlı cilt kremleri veya hapları uyuza neden olan akarları ve bunların yumurtalarını öldürür. Ancak tedaviden sonra kaşıntı haftalarca durmayabilir.
Uyuz, son derece kolay bulaşan bir hastalıktır. Hastalığın görülme sıklığı sonbahar ve kış aylarında artış gösterir. Okul, hastane, bakım evi ve kışla gibi yerlerde çok daha sık rastlanan uyuzun kaynağı, halk arasında uyuz böceği olarak bilinen sarcoptes scabiei von hominis akarıdır. Uyuz, aile bireyleri arasında da sıklıkla bulaşır. Hastalığın bulaşma şekli, ten teması ile olabileceği gibi ortak kullanılan yatak, çarşaf, havlu ve kıyafetler de hastalığı taşıyabilir.
Halk arasında kabuklu uyuz ya da Norveç uyuzu olarak bilinen crusted kabuklu uyuz hastalığı, bağışıklık sistemi zayıf olan bebek, yaşlı ya da hasta kişilerde görülür. Hastalık, uyuz hastalığına ek olarak, ayak tabanı, el, avuç içi, boyun, kafa ve yüz bölgesinde kaşıntıya yol açabilir. Kişinin cilt yüzeyinde, uyuz akarının yumurtasını içeren kalın kabuklar görülebilir.
Uyuz hastalığı nedir?
Vücuttaki uyuz paraziti nedir?
Uyuz nasıl bulaşır?
Hayvanlardan insanlara uyuz bulaşır mı?
Evcil kediden uyuz bulaşır mı?
Uyuz belirtileri şikayetleri nelerdir?
Uyuz pislikten mi oluşur veya ortaya çıkar?
Uyuz tedavisi nasıl yapılır?
#uyuz #scabies
Uyuz hastalığı tanısının ardından hekim, genellikle krem ve losyonlardan oluşan bir tedavi düzenler. Bu krem ve losyonlar, kaşıntı şiddetinin arttığı gece saatlerinde boyundan aşağı doğru tüm cilde uygulanır. Sabah uyandığında kişinin duş alması gerekir. Bazı vakalarda hekim, oral ilaçların yanı sıra kaşıntı ve diğer semptomları hafifletmek için ek ilaçlar da verebilir.
Kaşıntı, genellikle şiddetli ve genellikle geceleri daha kötü
Ciltte küçük kabarcıklardan veya tümseklerden oluşan ince, dalgalı tüneller
Uyuz sıklıkla deri kıvrımlarında bulunur. Ancak uyuz vücudun birçok yerinde görünebilir. Yetişkinlerde ve daha büyük çocuklarda uyuz en sık bulunur:
El ve ayak parmakları arasında.
Koltuk altlarında.
Bel çevresinde.
Bileklerin iç kısmı boyunca.
İç dirseklerde.
Ayak tabanlarında.
Sandığın üstünde.
Meme uçlarının etrafında.
Göbek deliği çevresinde.
Cinsel organların etrafında.
Kasık bölgesinde.
Kalça üzerinde.
Bebeklerde ve küçük çocuklarda yaygın uyuz bölgeleri genellikle şunları içerir:
Parmaklar, yüz, kafa derisi ve boyun, avuç içi, ayak tabanları.
Ne zaman doktora görünmeli!
Herhangi bir uyuz semptomunuz varsa, sağlık uzmanınızla konuşun.
Dermatit veya egzama gibi birçok cilt rahatsızlığı da ciltte kaşıntıya ve küçük şişliklere neden olabilir. Sağlık hizmeti sağlayıcınız, doğru tedaviyi almanız için belirtilerinizin kesin nedenini bulabilir. Evde yapılan bitkisel uyuz tedavileri, antihistaminikler veya reçetesiz losyonlar kaşıntıyı hafifletebilir. Ancak akarlardan veya yumurtalarından kurtulamayacaklar.