SAÇKIRAN NEDİR?
Saçkıran geçici olarak saçların ya da vücuttaki kılların dökülmesi durumudur. Saçkıran, sıklıkla öngörülemeyen saç dökülmesine neden olan yaygın bir otoimmün hastalıktır.
Saçkıran insanları doğrudan hasta etmez ve bulaşıcı değildir. Bununla birlikte, duygusal olarak uyum sağlamak zor olabilir. Birçok insan için alopesi, saç dökülmesinin duygusal yönünün yanı sıra saç dökülmesinin kendisini de ele alan tedaviler gerektiren travmatik bir hastalıktır.
Saçkıran, saçların fark edilmeyecek şekilde küçük yamalar halinde dökülmesine neden olan bir durumdur. Ancak bu yamalar daha sonra fark edilebilir hale gelebilir.
Saç derisinde ve bazı durumlarda kaş, kirpik ve yüzde ve vücudun diğer kısımlarında ani saç dökülmesi meydana gelebilir. Ayrıca yavaş gelişebilir ve yıllar sonra tekrarlayabilir.
Bu durum, alopecia universalis adı verilen toplam saç dökülmesine neden olabilir ve saçların yeniden uzamasını önleyebilir. Saçlar tekrar uzadığında, saçların tekrar dökülmesi mümkündür. Saç dökülmesi ve yeniden çıkma derecesi kişiden kişiye değişir.
SAÇKIRAN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Saçlar ya da vücuttaki kıllar aniden belirli bir bölgede dökülür. Saçlarda olan bu duruma saç kıran sakallarda ise sakal kıran olarak adlandırılır. Saçkıran kaşlarda ve kirpiklerde de olabilir.
SAÇKIRAN NEDEN OLUR?
Saçkıran, beyaz kan hücrelerinin saç foliküllerindeki hücrelere saldırarak küçülmelerine ve saç üretimini önemli ölçüde yavaşlatmasına neden olduğunda ortaya çıkar. Vücudun bağışıklık sisteminin bu şekilde saç köklerini hedef almasına neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir.
Alopesi otoimmün bir durumdur. Bağışıklık sistemi sağlıklı hücreleri yabancı maddelerle karıştırdığında bir otoimmün durum gelişir. Normalde, bağışıklık sistemi vücudu virüsler ve bakteriler gibi yabancı istilacılara karşı korur. Ancak bir kişide saçkıran yani alopesi varsa, bağışıklık sistemi yanlışlıkla saç köklerine saldırır. Saç kökleri, kılların büyüdüğü yapılardır. Foliküller küçülür ve saç üretimini durdurarak saç dökülmesine neden olur. Saçkıranın neden olduğu hala kesin olarak bilinmemektedir.
Doç. Dr. Sevda ÖNDER
Halk arasında yaygın olarak saçkıran adıyla bilinen rahatsızlığın tıp dilindeki adı Alopesi Areata’dır. Alopesi sözcüğü saç dökülmesi anlamına gelir. Kişide yuvarlak veya oval şekilli, saçlı deri, kaş, kirpik, sakal, bıyık veya vücut kıllarında yama biçimli kayıp olması saçkıran işaretidir. Saçkıran, yaş ve cinsiyet farkı gözetmez. Saçkıranın yol açtığı kozmetik sorun, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler ve yarattığı kötü görünüm nedeniyle akabinde ruh sağlığı ile ilgili sorunları da getirebilir. Saçkıran genellikle tek plak olarak, saçlı deriden başlar.
Saçkıran, otoimmün (kişinin kendi savunma hücrelerinin vücudundaki hücreleri yabancı görüp saldırması) bir hastalıktır. Savunma hücreleri, kişinin kendi kıl köklerine saldırır.
Saçkıran hastalığının teşhisi zor değildir. Yuvarlak veya oval şekilli, saçlı deri, kaş, kirpik, sakal, bıyık veya vücut kıllarında yama biçimli kayıplar saçkıran karakteristiğini yansıtır. Gerekli görülmesi halinde teşhisi kesinleştirmek için saçlı deriden küçük bir örnek alınarak laboratuvar ortamında inceleme yapılabilir. Saçkıran hastalığından saç, sakal, kaş ve kirpiklerin yanı sıra tüm vücut kılları da etkilenebilir. Bazen saçlı derideki kılların total kaybı gelişir, bazen de tüm vücut kılları dökülebilir.
Saçkıran (Alopesi Areata); daha önce kıl bulunan alanlarda, bir veya daha fazla, yaklaşık olarak bozuk para büyüklüğünde, yuvarlak, düzgün yüzeyli saç dökülmesi olarak ya da başka değişiklik izlenmeyen, yama biçimli saç kaybı olarak karşımıza çıkar.
Saçkıran (Alopesi Areata) tedavisi standart değildir. Doktorunuz durumunuzu inceledikten sonra size uygun tedavi seçeneklerini değerlendirerek tedavi prosedürünü size en uygun olacak şekilde oluşturur. Saçkıran tedavisinin ardından genellikle bir yıl içinde kıllar geri gelir. Tedavide yama biçimindeki saç dökülen alanda yerel iğne, kortizonlu krem veya losyon, yaygın durumlarda ise ağızdan steroidli tabletler, krem kullanılması önerilebilir.
(Alopesi Areata) Saçkıran nedir?
Saçkıran hastalığının toplumda görülme sıklığı nedir?
Saçkıran neden oluşur?
Saçkıran bulaşıcı bir hastalık mıdır?
Saçkıran kimlerde görülür?
Saçkıran hastalığını tetikleyici faktörler nelerdir?
Saçkıran hastalığında stres dışındaki faktörler nelerdir?
Saçkıran hastalığının seyri nasıldır?
Saçkıran hastalığının tedavisi nasıl yapılır?